PICC (katheter)
De PICC is een bepaald soort katheter. Het is een dun, flexibel slangetje dat we door de huid in de bovenarm in een bloedvat (ader/vene) brengen. Daarna schuift de radioloog de katheter op totdat het uiteinde vlakbij het hart ligt. PICC staat voor Peripherally Inserted Central Catheter, dus een centraal veneuze katheter die we van buiten het lichaam inbrengen.
Doel
Als u voor uw behandeling langere tijd medicatie toegediend krijgt, kunnen deze medicijnen schadelijk zijn voor uw bloedvaten of deze irriteren Het wordt dan steeds moeilijker om u te prikken. De PICC is geschikt om langdurig te gebruiken, maximaal tot een jaar.
We plaatsen de katheter in een groot bloedvat. Daarom kunnen we via deze katheter:
- medicatie (onder andere chemotherapie en antibiotica), bloedproducten en voeding toedienen;
- bloed afnemen;
- contrastvloeistof inspuiten voor een CT-scan.
Afspraak
Als u met uw arts heeft gesproken over deze ingreep en ermee in hebt gestemd, krijgt u een afspraak op de afdeling Radiologie. Als u de PICC krijgt voor chemotherapie, verwachten we u na het inbrengen op afdeling Oncologie. Bent u verhinderd? Laat ons dit dan zo snel mogelijk weten, dan kunnen we op uw afspraak een andere patiënt uitnodigen.
Voorbereiding
U hoeft zich voor dit onderzoek niet speciaal voor te bereiden.
Behandeling
Een radioloog of PA geassisteerd door speciaal opgeleide laboranten voeren de ingreep uit op de afdeling Radiologie. Dit duurt een half uur tot en een uur.
U neemt plaats op de onderzoekstafel. We gebruiken een ader in de bovenarm. In principe plaatsen we de PICC via de rechterarm. Bij de meeste mensen is dit de dominante arm en daarnaast is de route naar (vlak voor) het hart via de rechterarm korter en makkelijker toegankelijk dan via de linkerarm. We desinfecteren de arm. Om infecties te voorkomen, dekken we u toe met een steriel laken. De radioloog en de laborant dragen ook steriele kleding.
We verdoven de arm. Daarna schuift de radioloog met behulp van beeld van een echo een ‘introducer’ – dit is een klein hol buisje – in de ader. Via deze introducer schuift de radioloog de katheter op tot vlak bij het hart.
U merkt vooral iets van het prikmoment, van het opschuiven van de katheter voelt u waarschijnlijk niets.
Als de katheter goed ligt, verwijdert de radioloog de introducer. De katheter bevindt zich nog een klein stukje buiten het lichaam (zie afbeelding). We zetten de katheter vast op de huid met een speciale pleister (Statlock-pleister) en dekken het geheel af met een doorzichtige pleister. We spoelen de katheter door met een zoutoplossing.
Na de ingreep krijgt u een drukverband dat u na één uur kunt verwijderen. U mag gewoon naar huis en zelf autorijden.
Na de behandeling
Complicaties
- Bloeduitstorting bij de insteekplaats.
- Pijn, beursheid of zwelling bij de insteekplaats.
- Koorts of rillingen, zwelling of vochtafscheiding uit de inbrengplaats (dit kan wijzen op een infectie).
- Naar binnen of buiten verschuiven van de katheter op de plaats waar de katheter uit uw arm komt.
- Verstopping of trombose van de katheter.
- Veranderingen van uw hartritme door directe prikkeling van het hart door de katheter.
- Lekkage van de katheter.
Treedt bij u één of meer van deze symptomen op? Neem dan contact op met uw behandelend arts of verpleegkundige.
Verzorging van de PICC
Een verpleegkundige van de afdeling van het ziekenhuis of een verpleegkundige van de thuiszorg verzorgt de PICC.
- De PICC moet na elk gebruik doorgespoten worden met NaCl 0,9 % (zoutoplossing).
- Als de PICC niet wordt gebruikt, dan wekelijks doorspoelen.
- Wekelijks een schone doorzichtige afdekpleister aanbrengen.
- Eén keer per week de statlock-pleister vervangen.
Aandachtspunten
Wat mag wel met de PICC?
- Bloedafname uit de PICC.
- Toedienen contrastvloeistof voor een CT-scan.
- Douchen (de katheterplek eventueel afdekken met huishoudfolie).
Wat mag niet met de PICC?
- Nooit bloed afnemen uit de arm waar de PICC in zit (via de PICC zelf mag dus wel).
- Geen bloeddruk meten aan die arm.
- Niet zwemmen of in bad (tenzij de arm boven water blijft).
- Niet zwaar tillen.
Wanneer contact opnemen?
Neem in de volgende gevallen direct contact op met het ziekenhuis.
- Als u koude rillingen of koorts heeft (boven de 38,5 °C).
- Bij tekenen van infectie: roodheid, zwelling rondom de insteekopening of vocht (pus) uit de insteekopening van de PICC.
- Bij tekenen van trombose (stolsel in de ader): roodheid, zwelling en pijn aan de arm of schouder.
- Bij kortademigheid, hoesten of pijn op de borst.
- Is de katheter verschoven? Dan niet zelf de katheter verschuiven, maar fixeren met een pleister en contact opnemen.
- Als de katheter verstopt zit.
- Bij beschadiging of lekkage vanuit de katheter.
- Als het afsluitdopje loslaat.
Belangrijk
- Draag de identificatiekaart van de PICC bij u. U krijgt deze na het inbrengen.
- Laat geen bloed afnemen uit de arm waar de PICC zit; u kunt bloed wel (laten) afnemen uit de PICC zelf.
- Laat nooit uw bloeddruk meten aan de arm waar de PICC zit. De PICC kan hierdoor verstopt of beschadigd raken.
- Behandel de katheter altijd voorzichtig.
- Trek nooit aan de katheter.
- Neem uw patiëntenkaartje (voorheen ponsplaatje) mee.
- Blijf de medicijnen gebruiken die u altijd gebruikt, eventueel met een slokje water
- Bent u allergisch voor jodiumhoudend contrastmiddel? Mogelijk heeft dit invloed op de voorbereiding op uw onderzoek. Meld het daarom aan uw behandelend arts. Meld het op de dag van het onderzoek ook aan de radiodiagnostisch laborant die het onderzoek bij u uitvoert.
- Meld het ons als u diabetespatiënt bent.
- Meld het ons als u anti-stollingsmiddelen (bloedverdunners) gebruikt.
Vragen?
Heeft u vragen over het inbrengen van de PICC? Neem dan tijdens kantooruren contact op met de afdeling Radiologie.
Heeft u andere vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met de (oncologie-)verpleegkundigen van uw afdeling, dagbehandeling of polikliniek.