TranslateWervelbreuk of wervelinzakking
Een wervelbreuk of wervelinzakking komt op oudere leeftijd veel voor. Het leidt tot veel pijn en ongemak. De rug kan fors verkrommen, de lichaamslengte kan afnemen. Wervelbreuken kunnen op verschillende manieren optreden. Op jongere leeftijd gebeurt dit meestal bij een ongeval, er komt dan een grote kracht op de wervel. Op oudere leeftijd kan een wervel gemakkelijker breken of inzakken, omdat het bot dan minder sterk is. Achterover vallen op de billen is soms al genoeg om zo’n breuk te krijgen.
Hoe is de wervelkolom opgebouwd?
De wervelkolom loopt van het achterhoofd tot aan het heiligbeen en is opgebouwd uit zeven halswervels, twaalf borstkaswervels en vijf lendenwervels. Dit noemen we de cervicale, thoracale en lumbale wervels. Aan de voorzijde bestaat elke wervel uit een wervellichaam. Naar achteren vormt zich een boog. Deze boog omsluit en beschermt het ruggemerg en de zenuwen. Aan de achterzijde bevinden zich de doornuitsteeksels. Hieraan hechten spieren en banden zich vast. Ook zitten hier de gewrichtjes die de wervels onderling verbinden. Dit noemen we de facetgewrichten. De wervels zijn aan de voorzijde boven en onder verbonden door tussenwervelschijven.
Waar breekt een wervel?
De meest voorkomende breuken zijn die van het wervellichaam. Het bot wordt in de loop der jaren minder sterk en breekt of zakt in. De voorzijde wordt dan korter dan de achterzijde. Dit kan een knik in de rug geven.
Symptomen
Een botbreuk geeft pijn, ook een wervelbreuk geeft pijn. De pijn is het hevigst bij bewegen, bijvoorbeeld als u gaat staan of lopen of als u opstaat van bed en stoel. De meeste pijn zit aan de rugkant en straalt uit naar boven en beneden, rond de gebroken of ingezakte wervel.
Onderzoek
De pijn die ontstaat in de rug, is meestal reden om een arts te bezoeken. De arts vraagt dan hoe de pijn is ontstaan en waar u de pijn voelt. De arts wil weten of de pijn alleen in de rug zit of ook uitstraalt naar de benen. Uw arts bekijkt tijdens het onderzoek uw rug en voelt waar de meeste pijn zit. Ook onderzoekt de arts de zenuwen naar de benen.
Aanvullend onderzoek
Als uw arts na het onderzoek aan een wervelbreuk denkt, moet een röntgenfoto de breuk bevestigen. Vaak volgt ook nog een CT-scan om de breuk meer in detail te kunnen zien. Een MRI-scan is meestal niet nodig voor de diagnose.
Behandeling
De eerste weken na een wervelbreuk zijn meestal pijnlijk. Goede pijnstilling is dan belangrijk. Uw arts schrijft die in overleg met u voor.
Realiseert u zich dat morfine en morfine-achtige medicijnen regelmatig hardlijvigheid (obstipatie) veroorzaken. Die kans wordt nog groter omdat u minder mobiel bent met zo’n breuk. Daarom schrijft uw arts bij de pijnstillende medicijnen vaak aparte medicijnen voor om verstopping te voorkomen.
Rust
Bijna alle breuken moeten met rust genezen. De ingezakte wervel moet weer hard worden. De wervel veert niet terug naar de oude vorm, maar blijft ingezakt. Dit proces van harding neemt zes weken tot drie maanden in beslag.
Om de wervel de kans te geven te genezen, moet u de rug dus rust geven. In het begin is het daarom beter alleen kleine stukjes in en om het huis te lopen. Plat op bed liggen en op een rechte stoel zitten, zal relatief weinig pijn geven.
Opkomen uit het bed doet u het gemakkelijkst door eerst op uw zij te gaan liggen, dan de knieën te buigen, buiten bed te laten glijden en tegelijkertijd uzelf op te duwen met de handen. Ga niet hangen in een bank of stoel.
Bukken en tillen is de eerste tijd uit den boze. Doe dat niet. Ook draaibewegingen maken met de rug raden we af. Luister naar uw lichaam, laat de pijn uw leidraad zijn!
Korset
De pijn is de eerste weken na het ontstaan het heftigst en wordt daarna milder. Voor de pijn helemaal verdwenen is, duurt vaak nog wat langer. Een korset kan dan extra steun geven aan de rug en de pijn verlichten. Uw arts overlegt met u of in uw geval een korset wenselijk is.
Controle arts
Na de breuk bezoekt u nog regelmatig uw arts. Die kan met behulp van een röntgenfoto beoordelen of de genezing voorspoedig gaat. De arts kan u na zes weken verwijzen naar een fysiotherapeut om te starten met het oefenen van de rompspieren.
Operatie vrijwel nooit nodig
Een operatie van wervelbreuken is bij wervelinzakkingen vrijwel nooit nodig. Bij breuken die ontstaan bij een ongeval is de schade aan de wervel soms groter. In die gevallen kan een operatie wel nodig zijn.
Na de behandeling
Botontkalking (osteoporose)
|
|
|
Als de werkelbreuk met relatief weinig geweld is ontstaan, is de aanleiding meestal een verminderde botkwaliteit van wervels. Wellicht bent u al bekend met botontkalking (osteoporose). Vaak is een eerste breuk de reden dat osteoporose ontdekt wordt. Als u weer mobiel bent, kan het verstandig zijn de botdichtheid van uw botten te onderzoeken.
Uw arts in het ziekenhuis of uw huisarts kan een DEXA-scan voor u aanvragen. Dit is een botdichtheidsmeting. Met dit onderzoek wordt duidelijk of u osteoporose heeft en hiervoor behandeling nodig heeft.
Vragen
Heeft u nog vragen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met de polikliniek Orthopedie.