23 september 2025
Vijftien jaar Post-IC poli: nazorg die levens verandert
Hans Guitoneau weet hoe ingrijpend een IC-opname is. Vorig jaar lag hij drie weken op de Intensive Care vanwege een zware legionella-infectie. Hij werd beademd en lag een groot deel van de tijd in een diepe slaap. Daarna volgde een periode in een revalidatiecentrum. ‘In het begin kon ik echt helemaal niets. Gelukkig knapte ik snel op en mocht ik na een paar weken revalideren weer naar huis. Maar eenmaal thuis vroeg ik me af: wat is er eigenlijk allemaal gebeurd?’
Samen de puzzel leggen
Een paar weken later kregen hij en zijn vrouw een uitnodiging voor een gesprek op de Post-IC poli. ‘Veel patiënten weten achteraf niet precies wat er is gebeurd tijdens hun IC-opname,’ vertelt gespecialiseerd IC-verpleegkundige Mirelle Koelewijn. ‘Soms bestaat die periode uit losse puzzelstukjes. Hier op de poli reconstrueren we die tijdlijn: we bespreken hoe het nu gaat, lichamelijk én mentaal, en vullen de ‘zwarte gaten’ met uitleg. En als we merken dat iemand extra hulp nodig heeft, verwijzen we door naar een ander specialisme, zoals een psycholoog, fysiotherapeut of longarts. En wie dat wil, krijgt een rondleiding langs de afdeling en een kijkje in een IC-kamer, waar we uitleg geven over de gebruikte apparatuur.’
Voor Hans Guitoneau maakte dat veel duidelijk. ‘Tijdens mijn opname had ik levensechte dromen. Op de Post-IC poli hoorde ik wat er echt was gebeurd in die ‘zwarte gaten’ en vielen de puzzelstukjes op hun plek. Bij de rondleiding herkende ik de piepjes van de apparaten. Ook kreeg ik uitleg over de beademingsbuis die in mijn keel had gezeten.’
Het IC-dagboek helpt bij verwerking
Pioniers in nazorg
‘In 2010 waren we echte pioniers,’ zegt intensivist Eline van Slobbe-Bijlsma. ‘We begonnen als een van de eerste ziekenhuizen in Nederland met een Post-IC poli. Die kwam er omdat we zagen hoe groot de behoefte was: veel patiënten bleven zitten met lichamelijke en psychische klachten, maar ook met vragen. We wilden patiënten en hun naasten goed ondersteunen en van hun ervaringen leren om onze IC-zorg te verbeteren. In de loop der jaren zijn veel ziekenhuizen hier een kijkje komen nemen en inmiddels heeft bijna elk ziekenhuis zo’n poli.‘
Oog voor naasten
‘Een IC-opname laat bijna altijd sporen na,’ legt gespecialiseerd IC-verpleegkundige Ineke Berendsen uit. ‘Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal. We zien vaak het Post Intensive Care Syndroom (PICS): spierzwakte, concentratieproblemen, flashbacks, een kort lontje. Maar niet alleen patiënten maar ook hun naasten hebben veel meegemaakt. Die hebben vaak meer herinneringen dan de patiënt zelf. We adviseren daarom altijd om samen te komen. Zo werken we aan herstel voor beiden.’
Mevrouw Guitoneau herinnert zich de periode van haar man op de Intensive Care nog goed. ‘Toen Hans hier lag, kwam ik drie keer per dag langs. Ik woonde hier bijna. Toen hij weer thuis was durfde ik hem in het begin niet alleen te laten. Dat vertrouwen moest weer groeien.’
Steun van lotgenoten
Twee keer per jaar organiseert de IC een nazorgmiddag voor voormalige IC-patiënten en hun naasten. ‘Het idee ontstond tijdens de coronaperiode,’ vertelt Ineke. ‘Er was behoefte aan uitleg, contact en herkenning. Lotgenoten begrijpen elkaar vaak zonder veel woorden.’ Meneer en mevrouw Guitoneau gingen ook. ‘Het was fijn om te horen hoe anderen het hebben ervaren. Je krijgt inzicht in wat er allemaal is gebeurd, ook mentaal. Na afloop van zo’n middag weet je weer wat meer.’
Muziek op de IC: 'Bright Eyes'
Tijdens zijn IC-opname kreeg Hans Guitoneau bezoek van een harpiste. Ze speelde Bright Eyes, uit de tekenfilmserie Waterschapsheuvel. Hans herinnert zich de muziek zelf niet meer precies, maar zijn vrouw vertelde hem later dat het dat nummer was. De harpiste maakte deel uit van MuzIC, een project waarbij speciaal opgeleide muzikanten optreden aan het bed van IC-patiënten. Vaak is ook familie aanwezig, zodat het een gedeeld, rustgevend moment wordt in een vaak onrustige periode.
Mede mogelijk gemaakt door de Stichting Vrienden van Tergooi
De komst van de muzikanten wordt mogelijk gemaakt door de Stichting Vrienden van Tergooi. Dankzij hun steun kunnen IC-patiënten en hun naasten even ontsnappen aan de hectiek met een persoonlijk muziekmoment dat rust en troost brengt.
Leren van ervaringen
Voor Eline van Slobbe-Bijlsma is de Post-IC poli meer dan alleen nazorg. ‘De verhalen van patiënten en hun naasten helpen ons ook om de zorg te verbeteren. Soms hoor je pas na de opname wat iemand echt heeft meegemaakt. Dankzij die feedback sluit onze zorg steeds beter aan bij wat patiënten en familie nodig hebben.’
Na vijftien jaar is de Post-IC poli niet meer weg te denken uit Tergooi MC. Honderden mensen kregen er steun, inzicht en houvast. Eline: ‘Ik ben trots op wat we samen hebben opgebouwd. De gesprekken, rondleidingen en nazorgmiddagen maken echt het verschil. En het geeft enorm veel voldoening om te zien hoe patiënten en hun naasten hun leven weer oppakken.’
Voor meneer en mevrouw Guitoneau betekende de poli het keerpunt in hun herstel. ‘We kunnen weer vooruitkijken. Het gaat een stuk beter. We maken alweer fietstochten van vijftig kilometer.’
E-mail nieuwsbrief