16 oktober 2025
Hoe Robert grip kreeg op zijn aanhoudende lichamelijke klachten
Daar ontmoette hij Chantal van Kempen, klinisch psycholoog-psychotherapeut. Samen met haar en de ALK-groep ontdekte hij hoe lichaam en geest elkaar beïnvloeden. En dat er, ondanks alles, wel grip mogelijk is.
Wat zijn Aanhoudende Lichamelijke Klachten?
Aanhoudende Lichamelijke Klachten, vaak afgekort tot ALK is geen diagnose, maar een verzamelnaam voor klachten die langer aanhouden dan je zou verwachten. Het kan gaan om pijn, vermoeidheid, duizeligheid of darm- en blaasproblemen. Omdat de klachten uiteenlopen en elkaar beïnvloeden, is het soms lastig om de juiste behandeling te vinden.
Chantal van Kempen: ‘Over ALK bestaan hardnekkige misverstanden. Het is niet óf lichamelijk óf psychisch. Lichaam en geest beïnvloeden elkaar voortdurend. Een verwijzing naar de polikliniek psychiatrie betekent niet dat klachten verzonnen zijn. De behandeling richt zich juist op de samenhang van factoren en is vooral gericht op functioneren: hoe iemand ondanks de klachten weer grip kan krijgen op het dagelijks leven.’
Lange zoektocht
De eerste pijnklachten doken ruim twintig jaar geleden op, vaak in combinatie met extreme moeheid. ‘Soms kon ik mijn ene been niet voor het andere krijgen. Ik was begin dertig en vroeg me af: hoe kan dit? Mijn vader, toen begin zestig, liep mij er bijna uit. Dat was confronterend.’
Er volgde een lange reeks onderzoeken: bloed prikken, scans, gesprekken. Alles leek in orde, maar de klachten bleven. ‘Na jaren zoeken werd duidelijk dat de oorsprong lag in een traumatische jeugdervaring en de daaropvolgende PTSS. Die oude spanning had zich diep in mijn lichaam vastgezet. Dan weet je wel waar het vandaan komt, maar de pijn die bleef,’ zegt Robert. ‘Ik voelde me gevangen in mijn eigen lijf.’
Zo ploeterde hij door tot hij twee jaar geleden een dieptepunt bereikte. ‘Ik zat huilend bij mijn huisarts. En ik wist niet meer hoe ik verder moest.’ Die afspraak werd het begin van een nieuw traject.
Een ander spoor
Zijn huisarts verwees Robert naar de Pijngeneeskunde polikliniek. Daar trof hij een arts die meteen duidelijk was: ‘Ik help je graag, maar ik wil dat je óók een psychologisch traject ingaat.’ Robert aarzelde geen moment. ‘Ik kom hier met een zorgvraag, dus ik doe wat je suggereert.’ Zo kwam hij terecht bij klinisch psycholoog-psychotherapeut Chantal van Kempen, die zijn regiebehandelaar werd. Vanaf het begin stond Robert open voor deze hulp. ‘Ik wilde begrijpen wat er gebeurde en wat ik zelf kon doen. Chantal luisterde echt en keek samen met mij hoe ik weer grip kon krijgen.’
Na een intakegesprek sloot Robert aan bij de ALK-groep, een behandeling van tien weken voor mensen met aanhoudende lichamelijke klachten. Daar leer je beter begrijpen welke factoren invloed hebben op je klachten en hoe je daar anders mee om kunt gaan.
‘Het deed me goed om te merken dat ik niet de enige was. De verhalen van anderen leken op dat van mij: dan besef je dat je niet de enige bent. Er ontstaat meteen herkenning en steun. Soms zegt iemand precies wat jij zelf niet doorhad, en dat geeft confronterende inzichten die je verder helpen.’
Hoe werkt de ALK-groep?
De ALK-groep is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Hier werken patiënten samen met een psycholoog en een psychomotore therapeut. Elke week wordt een thema besproken, iedereen gaat voor zichzelf na in welke mate die factor van invloed is op de klachten en welke strategieën helpen om daarmee om te gaan. De groep geeft naast nieuwe inzichten en praktische oefeningen ook herkenning en steun.
Een traject bij Tergooi MC begint altijd met een intake. Daarin brengen we klachten en dagelijks functioneren uitgebreid in kaart. Daarna volgt een behandelplan op maat. Dat kan bestaan uit gesprekken met een psycholoog, behandeling door een psychomotore therapeut en deelname aan een groep. Het doel is dat je functioneren verbetert en je meer grip krijgt op de klachten.
Het keerpunt
Tijdens een sessie in de ALK-groep moesten de deelnemers één voor één een evenwichtsoefening doen. Robert was nummer vier en maakte zich van tevoren al druk: ‘Ik dacht: kan ik dit wel? Straks gaat het mis.’
De oefening zelf verliep prima, maar tien minuten later voelde Robert ineens hoe de spanning in zijn lichaam omsloeg naar pijn. ‘Toen viel het kwartje. Eerst de stress, en daarna de pijn. Het was een bijzonder moment, want voor het eerst zag ik hoe die twee met elkaar in verbinding staan.’
Grip krijgen
Deze ervaring werd een keerpunt. Onder begeleiding leerde hij stap voor stap zijn leefstijl aanpassen: doseren, korte rustmomenten nemen en mindfulness gebruiken om beter naar zijn lichaam te luisteren. ‘Want met je hersenen kan je naar het verleden of de toekomst, maar je lichaam is altijd hier,’ zegt hij. ‘Mindfulness helpt me terug te komen naar dat nu. Het is fijn om daarop te kunnen terugvallen.’
Ook leerde hij vaker nee te zeggen. Waar hij vroeger automatisch doorging, kiest hij nu bewuster voor wat goed voor hem is. Volgens Chantal van Kempen is dat herkenbaar: ‘Grenzen stellen is hét thema voor bijna iedereen in de ALK-groep. Het geeft ruimte om beter met klachten om te gaan. Wanneer iemand leert herkennen wat klachten versterken en wat juist helpt, ontstaat er ruimte. Dan ervaren mensen weer grip en vertrouwen.’ Dat geldt ook voor Robert: dankzij die veranderingen heeft hij nu minder medicijnen nodig.
Het hele plaatje
Chantal van Kempen ziet vaak dat mensen pas na jaren in de ALK groep terechtkomen. ‘Ze hebben al van alles geprobeerd, maar zonder resultaat. Daarom kijken wij niet alleen naar de klacht, maar juist naar het hele plaatje. Spanning, verwachtingen, belasting: alles speelt mee. Als je die verbanden ziet, ontstaat er ruimte om verder te komen. Soms merken mensen al binnen drie maanden verschil, bij anderen duurt het langer. Motivatie en eigen inzet zijn belangrijk. Je leert je grenzen kennen, beter omgaan met stress en een andere houding aannemen ten opzichte van je klachten.’
Tips van Robert en Chantal
Robert: ‘Luister naar je lichaam, ook als je agenda iets anders zegt. Plan korte pauzes en neem rust zodra je signalen voelt. Oefen met mindfulness of een andere vorm van aandachtstraining.’
Chantal: ‘Vechten tegen klachten kost veel energie en werkt meestal averechts. Leer daarom je grenzen kennen en respecteer die. En zie herstel als een proces: je bouwt stap voor stap weer invloed op.’
Weer ruimte voor plezier
Robert heeft nu minder pijn, meer energie en een fijner leven. ‘Ik durf weer activiteiten te plannen zonder bang te zijn voor een totale terugslag. Ik weet beter waar mijn grenzen liggen en hoe ik kan bijsturen. En ik geniet weer van mijn werk,’ zegt hij. ‘Ik heb een prachtig beroep, maar op een bepaald moment kon ik daar niet meer van genieten. Dat genieten is nu helemaal terug. Als je me een jaar geleden had verteld dat ik nu zo zou leven, had ik het niet geloofd,’ zegt Robert. ‘Dit traject heeft me meer gebracht dan ik ooit had durven hopen.’
E-mail nieuwsbrief