Constitutioneel eczeem bij kinderen

Eczeem door erfelijke aanleg

Constitutioneel eczeem bij kinderen

Constitutioneel eczeem is een chronische ziekte. Vaak begint deze vorm van eczeem al op jonge leeftijd. Meestal voor een kind twee jaar is. De huid heeft schilfers en is soms ook rood en jeukt heel erg. Door het krabben kunnen open wondjes ontstaan.

 

Constitutioneel eczeem wordt ook wel atopisch eczeem genoemd. Het gaat vaak samen met een aanleg om allergieën te ontwikkelen. Die aanleg is erfelijk en wordt atopie genoemd.

Klachten

Acute of chronische klachten

Periodes met weinig of geen klachten wisselen zich vaak af met periodes waarin het eczeem actief is. Het eczeem kan opeens actief worden, maar kan ook chronisch worden. De klachten die daarbij passen, kunnen ook tegelijk voorkomen.

Acuut

Bij een acute eczeemaanval is de huid rood en dik en voelt die warm aan. Uw kind heeft het gevoel ‘in brand’ te staan. Op de huid verschijnen bobbeltjes en blaasjes met vocht. Sommige blaasjes gaan open, waardoor er vocht uitkomt. Dat noemen we nat eczeem. Een acute aanval duurt meestal een paar dagen. Daarna worden de blaasjes korstjes. De huid wordt droger, gaat schilferen en wordt minder rood.

Chronisch

  • In een chronische fase wordt de huid minder rood, met meer schilfers en is de huid verdikt. De lijnen in de huid worden meer dan normaal.
  • De huid van kinderen met constitutioneel eczeem kan slecht vocht vasthouden. De huid is dan ook vaak droog, met kloofjes. De huid kan ruw en schilferig zijn en strak aanvoelen.

Jeuk

Jeuk komt het meest voor bij constitutioneel eczeem en is ook het meest vervelende. Kinderen met eczeem hebben sneller jeuk en last van huidirritatie dan mensen zonder eczeem. Om de jeuk tegen te gaan, gaan ze wrijven en krabben. Dat maakt het eczeem juist erger. De huid beschadigt, waardoor bijvoorbeeld bacteriën en schimmels makkelijker in de huid komen. Hierdoor ontstaan nieuwe irritaties, beschadigingen en infecties. En dat maakt het eczeem en de jeuk weer erger. Ook het herstel van de huid zorgt weer voor jeuk. Zo blijft een cirkel van jeuk-krabben-jeuk bestaan.

Leeftijd

  • Als constitutioneel eczeem bij een baby ontstaat, noemen we het ook wel dauwworm. Dauwworm zit vooral in het gezicht en achter de oren, op de hoofdhuid bij de haren, op de romp en de armen en benen. Het ontstaat meestal als het kind ongeveer drie maanden oud is.
  • Bij peuters zit constitutioneel eczeem vooral in de huidplooien bij de gewrichten, zoals de ellebogen, knieën, polsen en enkels. Ook in de hals en de nek blijft het eczeem vaak bestaan.
  • Als een kind ouder dan tien is, zit het eczeem vooral bij de handen en voeten en in de ellebogen en knieën. Later nog op de hals en het gezicht.

Meestal blijven de klachten een paar jaar bestaan. Dan gaan ze weer weg, soms voor altijd. Als het eczeem op jonge leeftijd ontstaat, is de kans groot dat het later vanzelf verdwijnt.

Astma en hooikoorts

Een deel van de jonge kinderen met eczeem krijgt astma. Of dat voor uw kind ook zo is, is niet te voorspellen. Het lijkt erop dat kinderen met ernstig eczeem hier iets meer kans op hebben.

Kinderen met eczeem hebben ook iets meer kans om hooikoorts te krijgen. Dit gebeurt meestal pas wat later. Heeft uw kind klachten die wijzen op astma of hooikoorts? Laat het uw arts weten.

Oorzaken

Waardoor constitutioneel eczeem precies komt, is niet bekend. In Nederland heeft ongeveer 20 procent van de bevolking een erfelijke aanleg om allergieën te ontwikkelen. In de familie kan dan eczeem voorkomen of bijvoorbeeld astma, hooikoorts of andere allergieën.

Droge huid

Kinderen met constitutioneel eczeem hebben meestal een stoornis in de huid. De huid houdt niet genoeg vocht vast en wordt daardoor droog. Daardoor beschermt de huid ook minder goed. Irriterende stoffen en infecties kunnen makkelijker in de huid komen. Zo ontstaat eczeem of wordt bestaand eczeem erger.

Andere factoren

  • Naast erfelijke factoren kunnen andere factoren invloed hebben op het ontstaan van eczeem. Of de klachten erger maken:
  • Water en zeep drogen de huid uit.
  • Een droge omgevingslucht droogt de huid uit.
  • Spanning en stress hebben invloed op het eczeem van uw kind. Bijvoorbeeld situaties op school en bijzondere gebeurtenissen.
  • De conditie van uw kind.
  • Rokerige ruimtes zorgen voor irritatie van de huid.
  • Bij een warme temperatuur kan de huid niet afkoelen. En die is al warm als eczeem actief is. Dat zorgt voor meer jeuk.
  • Zweten. In zweet zitten zouten. Die irriteren de beschadigde huid.
  • Materiaal van kleding. Wol kan de huid bijvoorbeeld irriteren. Door sommige synthetische stoffen gaat uw kind zweten. En strakke kleding, schurende naden of merkjes in kleding irriteren de huid.
  • Infecties veroorzaakt door bacteriën of virussen.
  • Klimaat. Sommigen hebben meer klachten in de winter, anderen juist in de zomer.

Eczeem en voeding

We denken niet dat een allergie voor stoffen die je inademt of eet de oorzaak is voor constitutioneel eczeem. Kinderen met constitutioneel eczeem hebben vaak een (over)gevoelige huid. Die reageert sneller dan een normale huid op allerlei prikkels uit de omgeving. Die prikkels kunnen het eczeem erger maken of bijvoorbeeld voor galbulten zorgen. Bij een allergische aandoening reageert het lichaam op bepaalde stoffen (allergenen) alsof het om gevaarlijke indringers gaat. En volgt een overdreven reactie om dat af te weren.

Onderzoek

We kijken naar de huid en de klachten om te kijken of uw kind constitutioneel eczeem heeft. Omdat het vaak te maken heeft met erfelijke aanleg, kan ook informatie over de familie helpen. Vertel de arts als in de familie eczeem, astma of allergieën voorkomen.

Als alleen sprake is van constitutioneel eczeem, is het niet nodig verder onderzoek naar allergieën te doen. Dat maakt voor het verloop en de behandeling van het eczeem namelijk niet uit. Soms doen we wel extra onderzoek. Bijvoorbeeld als er aanwijzingen zijn dat uw kind een acute allergische reactie zou kunnen krijgen. Of als er ook last van andere allergieën lijkt te zijn.

Behandeling

Constitutioneel eczeem is niet met medicijnen te genezen. Wel kunnen we proberen de klachten minder erg te maken.

Behandeling droge huid

De droge huid kan behandeld worden met zalven en crèmes, olie en lotions. Ook geven we uw kind leefregels mee om het uitdrogen van de huid tegen te gaan. En om de schade door krabben zo klein mogelijk te maken.

Dagelijks de huid verzorgen

Het is heel belangrijk dat de verzorging van de huid een vast onderdeel van de dag wordt voor uw kind. Ook als het eczeem in een rustige fase zit. Smeer de huid het liefst twee keer, maar in ieder geval één keer per dag in met zalf of crème. In een onrustige fase zal twee tot drie keer per dag smeren met vette zalf of crème nodig zijn om de huid minder droog te krijgen. Jonge kinderen vinden het vaak leuk om te helpen (zelf doen). Zo leren ze al jong hun huid te verzorgen.

Speciale zalven en crèmes

  • Bij een opvlamming van eczeem gebruiken we zalven of crèmes waar een medicijn inzit. Dat zorgt dat er geen ontsteking komt. Dit is een hormoonzalf (zie Corticosteroïden).
  • Als het eczeem net begint, geeft de arts het advies één, soms twee keer per dag te smeren. Smeer de hormoonzalf alleen op de plekken waar het eczeem zit. Zijn er veel plekjes op een groot gedeelte van een lichaamsdeel? Smeer dan het hele lichaamsdeel in. Laat de hormoonzalf 30 tot 60 minuten intrekken voordat de vette zalf gesmeerd wordt.
  • De huid is extra gevoelig voor infecties met bacteriën die normaal al op de huid aanwezig zijn. En voor het herpes simplex virus, het virus dat ook voor een koortslip zorgt. Bij bacteriële infecties ontstaan puistjes, open plekken en gelige korsten op de huid. Bij een infectie met het herpes simplex virus ontstaan blaasjes op het eczeem en kan uw kind koorts krijgen.
  • Bij een ontsteking gebruiken we zalven of crèmes met een antibioticum. Of uw kind krijgt een antibioticumkuur of een antiviraal medicijn.
  • Heeft het kind regelmatig last van een ontstoken huid? Dan kan het soms helpen de huid te wassen met betadinescrub of hibiscrub.
  • Als slapen ‘s nachts door de jeuk niet lukt, kunnen we antihistaminica of speciale pakken of handschoenen voorschrijven.

Wat u zelf kunt doen

Douchen

Was de droge huid niet met veel zeep. En zeker niet met bad- of doucheschuim. Daardoor droogt de huid nog meer uit. Gebruik wel bad- of doucheolie en smeer de huid elke dag in met een vette crème of zalf. Elke dag douchen of in bad droogt de huid ook te veel uit. Om de dag in bad of onder de douche is beter.

Stof van kleding

Let op het materiaal van kleding. Wol geeft snel jeuk. Textiel met een ruwe vezel ook. Dat raden we daarom af. Net als afsluitende nylonkleding. Katoenen kleding heeft de voorkeur.

Zweet

Bij inspanning en zweten ontstaat snel jeuk. Neem na lichamelijke inspanning, bijvoorbeeld sporten, direct een korte douche.

Temperatuur

Een te hoge temperatuur in huis of buiten in de zon kan voor jeuk zorgen. In de zon zitten is op zich geen probleem. Als er maar afkoeling (wind) bij is.

Zwemmen

Zwemmen is geen bezwaar. Smeer uw kind voor het zwemmen goed in met vette zalf om de huid te beschermen. Na het zwemmen is het goed om te douchen en opnieuw een vette crème of zalf te smeren. Een vakantie aan zee doet soms wonderen. Ontspanning, zee en zonlicht op de onbedekte huid kunnen erg goed helpen.

Krabben

Het stuk krabben van de huid gebeurt vooral ‘s nachts. Houd de nagels goed kort. Laat uw kind eventueel verbandhandschoenen of een krabpak dragen. Sommige mensen kiezen voor huisstofmijtwerende matrashoezen. Het is niet aangetoond dat die het eczeem minder maken.

Vertellen over het eczeem

Bij een huidziekte denken sommige mensen dat om een besmettelijke ziekte gaat. Constitutioneel eczeem is niet besmettelijk. Goed om dit duidelijk te maken aan familieleden en andere mensen in de omgeving. Geef hen meer informatie over de ziekte.

Stress

Het is bekend dat stress de jeuk en het eczeem erger kan maken. Ook bij spanning voor leuke dingen, zoals een verjaardag. Erge vormen van constitutioneel eczeem kunnen voor psychische klachten zorgen. Het is verstandig om dan hulp te vragen.

Toekomst

Het verschilt erg hoe het verder gaat met het constitutioneel eczeem. Bij veel kinderen gaat het eczeem weg als ze twee jaar zijn. Bij anderen wordt het minder erg als ze op de basisschool zitten. Soms is het eczeem jaren weg en kan het weer (een tijdje) terugkomen als uw kind jongvolwassen is. Ook kan het eczeem blijven bestaan tot iemand volwassen is en pas minder worden als ze veertig of vijftig zijn. Soms ontstaat het eczeem pas als iemand volwassen is.

Contact