Nieuwe schouder

Het kraakbeen kan in de loop van het leven slijten. Dit noemen we artrose. Een ongeval of een ontsteking in het gewricht, zoals we die bijvoorbeeld zien bij reumatoïde arthritis, kan deze slijtage versnellen. Als het kraakbeen versleten is, kan het gewricht niet meer soepel bewegen. Slijtage geeft pijn en stijfheid van het gewricht. Bij bewegen ontstaat irritatie, waardoor meer gewrichtsvocht wordt aangemaakt. Hierdoor wordt het gewricht dik.

Een andere vorm van slijtage is de slijtage van de diepere pezen in de schouder. Bij het ouder worden vermindert de kwaliteit van die pezen. Ze kunnen dan doorslijten en scheuren. Bij dit type scheuren is herstel niet mogelijk. U heeft pijn. Ook lukt het u niet of nauwelijks meer om uw arm op te tillen.

Slijtage kan ook optreden na een ongeval, als daardoor de bovenarm en schouderkop (en soms ook de schouderkom) gebroken zijn. Als het glijoppervlak is beschadigd, kan slijtage ontstaan. Ook dat levert dan weer pijn en stijfheid op.

Een schouderprothese vervangt de glijoppervlakken van de schouderkop en schouderkom. In die zin is deze prothese te vergelijken met een heup- of knieprothese. Afhankelijk van de conditie van het gewricht en de oorzaak van de slijtage kan uw orthopedisch chirurg kiezen uit diverse typen protheses.

1.    Short stem-prothese

De short stem-prothese is een halve bol die alleen het deel van de schouderkop vervangt waar het kraakbeen zit. Van het kommetje wordt ook het oppervlak vervangen.

2.     Anatomische of totale schouderprothese

Bij een totale schouderprothese vervangen we de schouderkop en de schouderkom door een prothese. Het deel van de prothese dat de kop vervangt, is gemaakt van metaal. De kop wordt aangepast aan de grootte en dikte van uw eigen schouderkop. Ook de steel passen we aan aan uw lichaamsbouw.

Omdat ook de kom beschadigd is door de slijtage vervangen we meestal ook het oppervlak van het kommetje. De schouderkom is gemaakt van kunststof. De schouderkom zetten we met botcement in het schouderblad vast.

3.    Reversed (omgekeerde) schouderprothese

Afhankelijk van de kwaliteit van de pezen in de  schouder kan de orthopedisch chirurg besluiten een ‘omgekeerde’ prothese te plaatsen. Dit doet de chirurg als de diepere pezen zijn weggesleten. Bij de omgekeerde prothese vervangen we de schouderkop door een kom met een steel.

De steel gaat in de bovenarm. De schouderkom vervangen we door een bol. De bol zetten we met schroeven in het schouderblad vast.

Dit type prothese plaatsen we ook vaak bij complexe breuken van de schouderkop.

Voor een lange levensduur van de prothese en voor een goede stabiliteit is het belangrijk dat we de prothese goed plaatsen. Bij ernstige slijtage van het kommetje is dat soms lastig. Daarom gebruiken we dan een 3D-geprinte mal. Die mal maken we speciaal voor uw schouder aan de hand van een CT-scan.

Om de prothese op zijn plaats te houden, kan de chirurg indien nodig botcement gebruiken. Botcement is een speciale composietlijm. Als er geen botcement wordt gebruikt, wordt de prothese klemvast in het bot geplaatst..

De belangrijkste reden om een schouderprothese te plaatsen is om de pijn te bestrijden die door de slijtage optreedt. Na verloop van tijd zal de schouder weer wat soepeler worden. Het is meestal niet zo dat de schouder weer dezelfde beweeglijkheid terugkrijgt als uit uw jonge jaren.

Binnen ons centrum vinden wij het belangrijk van u te vernemen hoe het u vergaat en hoe het resultaat is van uw operatieve behandeling. We vragen u een aantal malen voor controle op de polikliniek te komen. Wij houden het resultaat bij via gestandaardiseerde vragenlijsten en via onderzoek door een van onze fysiotherapeuten. Ook voor de operatie vragen we u een aantal vragenlijsten in te vullen. Na de operatie vragen we u opnieuw deze lijsten in te vullen. We noemen dat de PROMs (Patient Reported Outcome Measures). De gegevens bewaren we online op een veilig manier.

Om te controleren of de behandeling ook op lange termijn is geslaagd, maken we controlefoto’s één, drie en vijf jaar na de operatie.

Bij elke prothese blijft een kleine kans bestaan op een infectie bestaan. Ook in de toekomst.

Infecties van bijvoorbeeld blaas, longen of wonden aan de benen moeten daarom goed behandeld worden. Vaak zal de behandeling bestaan uit antibiotica. Laat bij uw eerstvolgende bezoek aan een andere arts, huisarts of specialist weten dat u een schouderprothese heeft. Bij operaties of andere inwendige ingrepen is bescherming met antibiotica nodig. Zo voorkomen we dat een infectie via de bloedbaan een ontsteking veroorzaakt rond uw schouderprothese.

Voorafgaand aan uw schouderoperatie komt u op de Preoperatieve poli. De schouderoperatie wordt uitgevoerd onder algehele anesthesie. Als het mogelijk is heeft het de voorkeur om hierbij ook een zogeheten tijdelijke zenuwblokkade uit te voeren. Dit geeft een zeer goede pijnstilling na de operatie en versnelt het herstel en de revalidatie. Op de Preoperatieve poli geeft de anesthesist na het onderzoek verder uitleg over de anesthesie en de mogelijke zenuwblokkade.

Als u een short stem-prothese krijgt, verwijderen we het  deel van de schouderkop dat kraakbeen draagt. De kom maken we met een frees schoon. We plaatsen daarna eerst de kom. Tot slot plaatsen we de prothese op de schouderkop.

Als u een totale schouderprothese krijgt, verwijderen we eerst de kop van de bovenarm. Dan verwijderen we het slechte kraakbeen van de kom met een frees. Daarna plaatsen we de kunstkom. Vaak maken we deze kunstkom vast met botcement.
Daarna maken we ruimte in het binnenste van de bovenarm (mergholte). Op de plek van de kop komt nu een schouderkop met steel. De steel zetten in het mergholte van de bovenarm vast. Eventueel gebruikt de orthopedisch chirurg hiervoor botcement. De pezen hechten we weer terug. Daarna sluiten we de operatiewond.
Ook als we kiezen voor een ‘omgekeerde’ prothese verwijderen we eerst de kop van de bovenarm. Dan verwijderen we het slechte kraakbeen van de kom met een frees. Op de kom plaatsen we een kunstbol. Daarna maken we ruimte in de mergholte van de bovenarm. Op de plek van de kop komt een kunstkom met steel (zie afbeeldingen hierboven).

Net als elke operatie heeft ook deze operatie een risico op complicaties:

• wondinfectie;
• nabloeding;
• zenuwletsel;
• instabiliteit van het kunstgewricht;
• loslaten van de schouderprothese.

De operatie duurt gemiddeld één à twee uur, afhankelijk van het type prothese.

Om uw schoudergewricht te vervangen door een prothese verblijft u gemiddeld twee dagen in het ziekenhuis.

U krijgt direct na de operatie een sling aangemeten. Een sling is een ondersteunende draagband, u kunt deze draagband vergelijken met een mitella.
De eerste week na de operatie draagt u de arm continu in de sling. Alleen bij het doen van de oefeningen mag de sling los. Uw duim hoeft niet permanent in de lus, zeker niet als de duim nog verdoofd is. We raden u aan de sling ook ’s nachts om te houden. Zo beschermt u uw schouder tegen onverwachtse bewegingen. U draagt de sling drie tot zes weken. De lengte hangt af van het type prothese dat u heeft gekregen. In overleg met uw arts en fysiotherapeut kunt u het dragen van de sling afbouwen.

De eerste dag na de operatie start u met een oefenprogramma onder leiding van een fysiotherapeut. Die oefeningen doet u om het gewricht weer soepel te krijgen, de beweeglijkheid te vergroten en – later –  ook de spierkracht te versterken. Het oefenprogramma herhaalt u zelf zonder begeleiding vier keer per dag. In Oefenprogramma na uw schouderoperatie leest u meer over dit oefenprogramma.

Na uw ontslag uit het ziekenhuis gaat u door met de fysiotherapie. Maak daarvoor een afspraak bij een gespecialiseerde fysiotherapeut bij u in de buurt. Doe dit voor de tweede week na de operatie.