Radium-223 (Xofigo®)

Home > Patienteninformatie > Radium-223 (Xofigo®)

Radium-223 (Xofigo®)

Radium is een radioactieve stof die we gebruiken voor de behandeling van mannen met uitgezaaide castratieresistente prostaatkanker. Met castratieresistent bedoelen we dat de kanker niet reageert op behandelingen die de hoeveelheid mannelijk hormoon verlagen. Radium gebruiken we alleen als de ziekte is uitgezaaid naar het bot en klachten veroorzaakt.

Radium is nodig voor de opbouw van nieuw bot. Net als calcium wordt radium opgenomen in de botten. Het gaat naar gebieden in het bot die snel groeien (botuitzaaiingen). Het radium zendt alfa-straling uit. Deze straling is krachtig maar komt niet ver. Zo kunnen we met deze straling de botuitzaaiing behandelen. Omdat het plaatselijk is, is er weinig kans op schade aan de rest van het lichaam.

Onderzoek Radium-223

Radium is onderzocht in een klinisch onderzoek. Hier namen 921 mannen met uitgezaaide prostaatkanker aan deel. Een deel van de mannen werden behandeld met radium, een ander deel met een injectie zonder actief geneesmiddel (placebo).

De mannen die Radium-223 kregen:

leefden gemiddeld langer dan de mannen die geen Radium kregen.
kregen minder vaak bijwerkingen die verband houden met de botkanker, zoals botbreuken of botpijn.
hadden tijdens de behandelperiode een betere kwaliteit van leven dan de mannen die geen radium kregen.

Radium-223 en PSA-waarde

Hoewel radium de stijging van uw PSA-waarde kan vertragen, bestaat de kans dat uw PSA oploopt tijdens de behandeling met radium. In het radium-onderzoek liet geen verband zien tussen de PSA-waarde en het risico op overlijden.

Voorbereiding

Voordat u de behandeling krijgt, nemen we bloed af ter controle. Pas als de uitslagen goed zijn, kan de geplande behandeling doorgaan. Voor de radiumbehandeling hoeft u zich niet voor te bereiden. U hoeft niet nuchter te zijn op de dag van de behandeling. U mag normaal eten en drinken.

Wij bestellen de radioactieve stof speciaal voor u. Dit kunnen we dan niet meer annuleren. Bovendien: radium is duur en kort houdbaar. Daarom is het belangrijk dat u op tijd aanwezig bent voor de behandeling. Bent u verhinderd, neemt u dan op tijd contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde.

Afspraak

De dag van het onderzoek meldt u zich ongeveer tien minuten vóór de afgesproken tijd aan bij een van de aanmeldzuilen of de balie van de afdeling Radiologie. Van daaruit verwijzen we u naar de wachtruimte van de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Als u aan de beurt bent, roept de laborant u op.

Behandeling

De totale behandeling bestaat uit zes injecties met radium. Tussen elke behandeling zit minimaal vier en maximaal acht weken. We stellen bij voorkeur van tevoren een schema vast voor de injecties.
We verwachten u voor de behandeling op het afgesproken tijdstip op de afdeling Nucleaire Geneeskunde. U mag een (volwassen) begeleider meenemen.
De behandeling doen we poliklinisch. U krijgt een infuus in een bloedvat in uw arm. Via dit infuus dienen we u de radium toe. Dit duurt slechts enkele minuten. Na de behandeling verwijderen we het infuus weer uit uw arm. De afspraak duurt in totaal ongeveer 30 minuten.
Direct na de toediening mag u weer naar huis. U kunt daarna uw dag normaal voortzetten. De behandeling heeft geen invloed op uw rijvaardigheid.

Bijwerkingen

Zeer vaak (bij meer dan 1 op de 10 mensen)

Diarree
Misselijkheid, braken
Minder bloedplaatjes (dit kan leiden tot verminderde bloedstolling en bloedingen)

Vaak (bij maximaal 1 op de 10 mensen)

Minder witte bloedcellen (dit kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor infecties).
Afname van alle typen bloedcellen (rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes)
Reacties op de plaats van het infuus (bijvoorbeeld rode huid, pijn en zwelling)

Gevoeliger voor infecties

Door de behandeling kan (tijdelijk) in het beenmerg het aantal rode en witte bloedcellen en het aantal bloedplaatjes afnemen. Het beenmerg functioneert dan minder. U kunt daardoor gevoeliger zijn voor infecties. Ook de kans op bloedingen kan toenemen. Als deze bloedwaarden voorafgaande aan een radiumbehandeling te laag zijn, stellen we de radiumbehandeling uit of zetten deze stop.

Tijdelijk meer pijn

Soms prikkelt de behandeling gedurende enkele dagen de botuitzaaiingen. Daardoor kan tijdelijk de pijn toenemen. Deze pijn treedt dan in de eerste dagen na de toediening op. Meestal gaat deze pijn binnen enkele dagen weer over. Ook mensen die eerder geen pijn hadden, kunnen tijdelijk toch enige pijn ervaren. U kunt dan extra pijnstillers gebruiken. Uw behandelend arts of de oncologieverpleegkundige kan u hierover goed advies geven.

Osteonecrose

Een zeer zeldzame bijwerking is afgestorven weefsel in het kaakbot (osteonecrose). Symptomen die hier bij horen zijn pijn, zwelling of gevoelloosheid van de kaak, een zwaar gevoel in de kaak of loszittende tanden of kiezen. Neem bij deze klachten contact op met uw arts.

Wanneer contact opnemen?

Heeft u een van onderstaande bijwerkingen?

Een ongewone bloeduitstorting.
Meer bloeden dan normaal bij een verwonding.
Koorts boven de 38 graden.
Ernstige toename van pijn in de botten.
Pijn, zwelling of gevoelloosheid van de kaak.
Gevoel dat uw tanden of kiezen loszitten

Na de behandeling (leefregels)

In de eerste week na de toediening van radium bevindt zich nog een klein deel van de radioactieve stof in uw bloed en ontlasting, en een zeer klein deel in de urine. In theorie zouden mensen om u heen hiermee in aanraking kunnen komen. Daarom krijgt u een aantal leefregels mee voor hygiëne en veiligheid. Zo zorgt u ervoor dat andere personen, zoals verzorgers en huisgenoten, niet met de radioactiviteit in contact komen.

Let op: Het is belangrijk dat u de week na uw radiumbehandeling onderstaande leefregels volgt. Door deze regels te volgen, beschermt u uzelf en de mensen om u heen tegen ongewenste effecten van de straling van de radium.

Toiletgebruik

De radioactieve stof die niet wordt opgenomen in de botuitzaaiingen, verlaat het lichaam via de ontlasting. En een klein gedeelte via de urine. Het is daarom belangrijk om zittend te plassen. Zo voorkomt u besmetting van de toiletruimte. Spoel na ieder gebruik het toilet tweemaal door met gesloten deksel. Was direct na het toiletbezoek grondig uw handen.

Seksualiteit

Tijdens de behandelperiode met radium mag u gewoon seksuele contacten hebben. Vanwege het mogelijke effect van de straling op het sperma moet u het eerste halfjaar na de behandeling geen zwangerschap veroorzaken. Gebruik daarom tot minimaal 6 maanden na het beëindigen van de behandeling betrouwbare anticonceptie.

Werkhervatting

In principe mag u na de behandeling met radium meteen weer werken. Wanneer u weer aan het werk kunt, hangt af van eventuele bijwerkingen, van uw algemene conditie, en van het werk dat u doet. Twijfelt u? Dan is het verstandig met uw behandelend arts en met uw bedrijfsarts te overleggen wanneer u weer kunt starten met uw werk.

Veiligheid

Als u voor deze behandeling naar de afdeling komt, gaan we ervan uit dat u toestemming geeft voor het toedienen van de radioactieve stof. Als u de regels voor stralingshygiëne zorgvuldig naleeft, is de behandeling met radium veilig. Ook vormt u dan geen risico voor uw omgeving.

Straling

Een groot deel van de radium dat we toedienen, komt terecht in de botuitzaaiingen. De straling van het radium behandelt wel de botuitzaaiingen, maar treedt niet of nauwelijks op buiten uw lichaam. De straling bereikt ook de mensen om u heen niet. U hoeft na de behandeling geen afstand te houden, ook niet van jonge kinderen of zwangere vrouwen.

Verantwoording

Voor deze informatie hebben we gebruikgemaakt van:

de tekst die een werkgroep van nucleair geneeskundigen in Nederland heeft opgesteld. Dit onder auspiciën van de IKNL richtlijncommissie prostaatcarcinoom, de prostaatkankerstichting en de Nederlandse vereniging voor nucleaire geneeskunde (NVNG).
informatie van Bayer Xofigo® – Radium-223.

Contact

Wat vindt u van deze informatie?

Radiumtherapie