Azathioprine (Imuran®)

Azathioprine (Imuran^®) bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Uw Maag-Darm-Leverarts heeft met u gesproken om het medicijn azathioprine te gaan gebruiken. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa valt uw afweer delen van het eigen lichaam aan. Azathioprine remt die overactieve afweer. En daarmee de activiteit van uw chronische darmontsteking.

Met medicijnen proberen we de ontstekingsreacties bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa onder controle te houden. Zo nemen de klachten, opvlammingen en de kans op complicaties af. Medicijnen kunnen de ziekte niet genezen.

Voorbereiding

Voordat u gaat starten met dit medicijn, controleren we uw bloed. Ook stellen we vragen over uw verleden. Bijvoorbeeld:

• welke vaccinaties u heeft gehad
• welke infecties u heeft gehad
• welke reizen u heeft gemaakt of nog gaat maken

Soms doen we nog extra onderzoek.

Bloed controleren

Azathioprine kan soms schadelijk zijn voor de lever en invloed hebben op de aanmaak van bloedlichaampjes. Daarom nemen we voordat u start met het medicijn bloed bij u af. We controleren dan uw leverenzymen en de aanmaak van bloedlichaampjes. Als u het medicijn gebruikt, blijven we uw bloed regelmatig controleren.

Gebruik van azathioprine

• Hoeveel azathioprine u krijgt, ligt onder andere aan hoeveel u weegt.
• Gebruik altijd de hoeveelheid die uw arts u heeft voorgeschreven. Neem nooit meer of minder.
• U neemt azathioprine tijdens of direct na de maaltijd in.
• Het is belangrijk dat u niet op de tabletten kauwt. Slik ze heel door.

Eerste periode

Vaak duurt het twee tot drie maanden voordat u merkt of azathioprine werkt. Daarom blijft u soms in overleg met uw arts nog medicijnen gebruiken die u al had. Reageert u goed op azathioprine en heeft u geen last van bijwerkingen? Dan kunt u het langer gebruiken.

Tabletten vergeten

Bent u vergeten de tabletten in te nemen? Neem ze dan op een later tijdstip op dezelfde dag alsnog in. Doe dat niet als u er pas de volgende dag achter komt dat u ze vergeten bent. Neem dan gewoon de tabletten van die dag in zoals u gewend bent.

Misselijk

Wordt u misselijk van de azathioprine? Ons advies is dan om de tabletten over de dag te verdelen. Of om ze ‘s avonds in te nemen voor u gaat slapen.

Belangrijke informatie

Bijwerkingen

Azathioprine wordt ook wel voorgeschreven bij kwaadaardige aandoeningen, zoals leukemie. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa krijgt u een veel kleinere hoeveelheid van het medicijn. Hierdoor komen ook bijwerkingen van het medicijn minder vaak of minder erg voor. Dit is goed om te weten. In de bijsluiter die u van uw apotheek krijgt, kan het namelijk gaan over gebruik van het medicijn bij kwaadaardige aandoeningen.

Azathioprine wordt door de meeste patiënten met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa goed verdragen. De meeste bijwerkingen komen voor in de eerste uren of dagen na de start met de medicijnen. U kunt dan minder zin in eten hebben of last krijgen van misselijkheid, spugen of diarree. Gebruikt u azathioprine langere tijd? Dan heeft u een kleine kans op deze bijwerkingen:

• gewrichtsklachten en spierpijn
• spontane blauwe plekken en/of regelmatige bloedneuzen
• buikklachten (maag- en/of darmklachten) die u niet passen bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
• alvleesklierontsteking (pancreatitis)
• koorts en u over het algemeen naar voelen
• haaruitval

Wanneer bellen

Krijgt u last van bijwerkingen of klachten als koorts, koude rillingen, gele huid, veel spugen, blauwe plekken, bloedneuzen of erge (buik)pijn? Neem dan contact op met uw Maag-Darm-Leverarts of IBD-verpleegkundige. Neem buiten kantooruren contact op met de huisarts of arts die dienst heeft via de spoedeisende hulp.

Voorkom infecties

Azathioprine maakt uw afweer minder. Daardoor kunt u sneller infecties krijgen. Voorkom daarom dat u te dichtbij mensen komt die een infectie hebben. Mensen met griep bijvoorbeeld.

Zonlicht en uv-straling

Patiënten die azathioprine gebruiken, hebben meer kans op problemen met hun huid. Ook op huidkanker. Zorg daarom dat u zoveel mogelijk uit de zon blijft. Gebruik zonnebrandcrème met een hoge factor. U kunt beter niet onder de zonnebank gaan.

Azathioprine met andere medicijnen

• Laat het uw arts weten als u naast azathioprine middelen gebruikt die urinezuur verlagen (middelen tegen jicht, bijvoorbeeld zyloric of allopurinol).
• Gebruikt u bloedverdunners? Laat de trombosedienst dan weten dat u azathioprine gebruikt.
• Kruiden of supplementen zoals Sint janskruid of echinacea kunnen de werking van azathioprine versterken of verstoren.

Alcohol

Wees ook voorzichtig met alcohol. Als u alcohol en azathioprine samen neemt, heeft u meer kans op een afwijking aan uw lever.

Vaccinaties

Door azathioprine kunnen sommige vaccins minder goed werken. Ook is er met azathioprine meer kans op bijwerkingen door vaccins. Vermijd vaccinaties met een verzwakt levend vaccin als u azathioprine gebruikt. Dat zijn bijvoorbeeld vaccinaties voor de bof, mazelen, rode hond (BMR), gele koorts of BCG. Overleg met uw apotheek of arts als u een vaccinatie moet krijgen.

Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding

Vruchtbaarheid

Onderzoek heeft tot nu toe niet laten zien dat mannen en vrouwen minder vruchtbaar worden door azathioprine. Heeft u de wens om zwanger te worden? Overleg met uw arts of verpleegkundige over de medicijnen die u gebruikt.

Zwanger en azathioprine

In het algemeen proberen we zo min mogelijk medicijnen te gebruiken tijdens de zwangerschap. Toch is het vaak nodig om door te gaan met azathioprine bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Een opvlamming van de ziekte kan schadelijker zijn voor moeder en kind dan de behandeling met azathioprine.

Borstvoeding

Over de veiligheid van azathioprine bij het geven van borstvoeding zijn niet genoeg gegevens bekend. Azathioprine komt maar in kleine beetjes in de moedermelk terecht. Toch raden we het gebruik van het medicijn bij het geven van borstvoeding af.

Zie ook Kinderwens en zwangerschap bij chronische darmziekte.