Stoma

Wat is een stoma?

Een stoma is een kunstmatige uitgang in de buik. We plaatsen een stoma als uw ontlasting of urine uw lichaam niet langs de natuurlijke weg kan verlaten. Tijdens een operatie brengen we dan een stukje darm door een opening in uw buik naar buiten. Dit stukje darm hechten wij vast aan uw huid.

Er zijn 3 soorten stoma’s:

• Een colostoma: kunstmatige uitgang van de dikke darm
• Een ileostoma: kunstmatige uitgang van de dunne darm
• Een uro -of urinestoma: kunstmatige uitgang voor urine

Tijdelijk of blijvend

Een stoma kan tijdelijk of blijvend zijn. Een tijdelijk stoma kunnen wij bijvoorbeeld aanleggen om een deel van uw darm een bepaalde periode rust te geven. Een blijvend stoma leggen wij aan als uw hele dikke darm is verwijderd.

Eindstandig of dubbelloops

Een stoma kan één of twee openingen hebben. Dit noemen we eindstandig of dubbelloops.

• Eindstandig
  Een eindstandig stoma heeft één uitgang, Hierdoor komt de ontlasting naar buiten. Meestal krijgt u een eindstandig stoma als het achterliggende deel van de darm niet meer werkt of is verwijderd.
• Dubbelloops
  Bij een dubbelloops stoma maakt de chirurg twee openingen naast elkaar. Uit de ene opening komt de ontlasting. Deze ontlasting gaat het stomazakje in en komt daardoor niet voorbij het zieke deel van de darm. Het zieke deel kan zo tot rust komen en herstellen. Maar het darmslijmvlies maakt continu slijm aan. Ook het slijmvlies rond en achter het ziekte deel. Dat moet ergens naartoe. Via de tweede opening krijgt de darm de kans overtollig slijm vanuit de andere kant naar buiten te duwen. Uit het tweede stoma-opening komt dus voornamelijk slijm. Een dubbelloops stoma wordt vaak gebruikt als een stoma tijdelijk is, maar kan ook blijvend zijn.

Opvangmaterialen

Eéndelig systeem

Voordelen:

• dunner materiaal;
• goed voor vaste ontlasting;
• zorgvuldig aangebracht kan het ook goed blijven zitten in een huidplooi;
• eenvoudig te verwisselen, twee tot drie keer daags.

Nadelen:

• moet in zijn geheel worden verwisseld;
• als er een open huidbeschadiging is, moet u tijdelijk overstappen op tweedelig materiaal (vraag advies aan de stomaverpleegkundige).

Lees meer informatie over de verzorging van een stoma met ééndelig materiaal >

Tweedelig systeem

Voordelen:

• de basisplaat blijft een aantal dagen zitten;
• het zakje kan worden verwisseld;
• bij huidirritatie krijgt de huid wat meer rust.

Nadelen:

• iets meer zichtbaar.
• blijft in een huidplooi minder goed zitten, het materiaal beweegt minder goed mee met de buikbeweging.

Lees meer informatie over de verzorging van een stoma met tweedelig materiaal >

Plaats van uw stoma

De plaats waar we uw stoma aanleggen hangt onder andere af van de volgende factoren:

• vorm van uw buik;
• conditie van uw huid;
• kleding die u graag draagt;
• handfunctie;
• gezichtsvermogen;
• dagelijkse activiteiten.

Voor de operatie komt de stomaverpleegkundige bij u langs. Samen met de stomaverpleegkundige bepaalt u de voorkeursplaats. De huid rondom moet zo glad mogelijk zijn zonder plooien of kuilen. Zo blijft het opvangmateriaal goed plakken.

Tijdens de operatie kan blijken dat de voorkeursplaats niet bruikbaar is. De chirurg wijkt dan af van het advies van de stomaverpleegkundige. Bij een spoedoperatie is zeer lastig om vooraf de voorkeursplaats te bepalen. De plaats hangt dan af van de bevindingen tijdens de operatie. De meest voorkomende plaats voor een stoma is de rechter- of linkeronderbuik.

Operatie

• Voor het aanleggen van een stoma nemen wij u op in het ziekenhuis.
• Tijdens de operatie krijgt u algehele narcose.
• De duur van de operatie is afhankelijk van het soort stoma die we aanleggen.
• Bij het aanleggen brengt de chirurg een stukje darm door de buikwand naar buiten. Dit stukje darm vormt uw stoma.
• De opening is ongeveer zo groot als een euromunt.
• We buigen uw darm naar buiten om en hechten deze vast aan uw huid. De binnenzijde van de darm (het slijmvlies) is hierdoor zichtbaar.
• Na de operatie brengen wij een opvangzakje aan over de stoma. Dit zakje vangt urine of ontlasting op.

Na de operatie

Na de operatie zorgen wij dat u snel herstelt en leert omgaan met uw stoma en het opvangmateriaal. Onze verpleegkundigen begeleiden u hierbij. Ook besteden we aandacht aan uw voeding. In principe kunt u met een stoma een normaal leven leiden. Met een goed functionerend stoma kunt u bijvoorbeeld gewoon fietsen, zwemmen en sporten.

De eerste tijd na de operatie mag u niet zwaar tillen. Dan bestaat de kans dat een breuk in de buikwand ontstaat. U mag na de operatie de tilbelasting langzaam opvoeren.

Ontslag uit het ziekenhuis

Als alles goed gaat, verlaat u binnen een week na de operatie het ziekenhuis. Bij het ontslag maken wij een afspraak voor controle op de Stomapoli. Op deze poli blijft u bij onze gespecialiseerde stomaverpleegkundigen onder behandeling. Als u thuis ondersteuning nodig heeft, begeleiden wij u daarbij.

Het is moeilijk aan te geven wanneer u weer geheel hersteld bent van de operatie. Dit hangt af van de grootte van de operatie, uw aandoening en hoe u zich op dat moment voelt.