Antibiotica

Antibiotia

Antibiotica zijn krachtige medicijnen die goed helpen bij een ontsteking door een bacterie. Het werkt niet bij alle ontstekingen.

Er zijn verschillende ontstekingen:

• De meeste ontstekingen ontstaan door een virus, zoals bij verkoudheid of griep. Voor deze ontstekingen helpen antibiotica niet.
• Sommige ontstekingen ontstaan door een bacterie, zoals bij een longontsteking, blaasontsteking of sommige soa. Voor deze ontstekingen worden vaak antibiotica voorgeschreven door de huisarts.

Werking

Antibiotica zijn effectieve medicijnen tegen ontstekingen veroorzaakt door bacteriën. Ze helpen door de bacteriën te doden of hun groei te remmen. Antibiotica werken niet tegen een ontsteking door een virus, zoals bij een verkoudheid of griep. Daarom geeft de arts dan geen antibiotica.

Er bestaan talloze soorten antibiotica, zoals penicilline. Elk type antibioticum is specifiek ontwikkeld om bepaalde bacteriën te bestrijden. Daarom is het belangrijk dat je arts het juiste antibioticum voorschrijft.

Het verschil tussen antibiotica bij de huisarts en in het ziekenhuis

Antibiotica kunnen levensreddend zijn, maar het voorschrijven en toedienen van antibiotica kan verschillen, afhankelijk van waar je ze krijgt: bij de huisarts of in het ziekenhuis.

Een antibioticakuur afmaken

Het is belangrijk om een volledige kuur antibiotica af te maken om verschillende redenen:

• Volledige uitroeiing van de infectie. Als u een antibioticakuur voortijdig stopt, kunnen sommige bacteriën overleven en zich weer vermenigvuldigen. Dit kan leiden tot een terugkerende of hardnekkige infectie die moeilijker te behandelen is. Dit kan leiden tot allerlei complicaties, die langdurig kunnen aanhouden en in sommige gevallen zelfs levensgevaarlijk zijn.
• Het helpt om te voorkomen dat bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica. Wanneer u een antibioticakuur start, begint de medicatie bacteriën te bestrijden. Als u stopt met de kuur zodra u zich beter voelt, kunnen sommige bacteriën overleven en ongevoelig worden tegen de antibiotica. Dit noemen we resistentie voor antibiotica. Dit betekent dat dezelfde antibiotica in de toekomst mogelijk niet meer effectief zijn als u ze nodig heeft. Door de volledige kuur af te maken, doodt u de meeste of alle bacteriën, waardoor de kans op resistentie afneemt. Onder het kopje nadelen van antibiotica zullen we meer uitleggen over het ongevoelig worden van antibiotica.

Bijwerkingen

Een nadeel van antibiotica is dat ze ook werken tegen nuttige bacteriën die we juist nodig hebben. Bijvoorbeeld bacteriën in onze darmen die helpen met het verteren van ons eten. Wanneer antibiotica ook deze ‘goede’ bacteriën bestrijden, krijgen ‘slechte’ bacteriën soms de kans om te groeien. Ook kan het bestrijden van deze goede bacteriën zorgen voor de genoemde bijwerkingen (diarree en misselijkheid). De meest voorkomende bijwerkingen zijn:

• misselijkheid
• diarree
• jeukende rode plekken op de huid.

Het is belangrijk om te begrijpen dat deze bijwerkingen meestal tijdelijk zijn en verdwijnen wanneer u stopt met het antibioticum.

Allergische reactie

Een allergische reactie op een antibioticum kan ernstiger zijn dan bijwerkingen. Dit kan variëren van een milde allergie tot een zeer ernstige allergie (ademhalingsproblemen en anafylactische shock, een levensbedreigende situatie). Als u denkt dat u een allergische reactie heeft op een antibioticum (zie de bijsluiter van het middel), stop dan onmiddellijk met het gebruik en zoek medische hulp. Het is belangrijk om uw arts te vertellen als u daadwerkelijk een allergische reactie hebt gehad op een antibioticum, zodat zij het juiste antibioticum kunnen voorschrijven.

Verschil tussen bijwerking en allergische reactie

Helaas komt het veel voor dat mensen (en artsen) denken dat er sprake is van een allergie, terwijl het in de praktijk om een bijwerking gaat. Het is van belang om onterechte registratie van een allergie te voorkomen, zodat artsen de meest optimale antibiotica kunnen voorschrijven. Als er reële verdenking is op een allergie, kan u hiervoor getest worden door een allergoloog.

Antibioticaresistentie

Als antibiotica vaak worden gebruikt, kan een bacterie resistent worden. De bacterie is dan niet meer gevoelig voor deze antibiotica. Als u een ontsteking krijgt met zo’n ongevoelige bacterie, helpen deze antibiotica niet meer. U zou daardoor erg ziek kunnen worden. Soms helpen andere antibiotica nog wel.

Steeds meer bacteriën zijn resistent. Dit komt doordat er in de wereld vaak antibiotica worden geslikt als het eigenlijk niet nodig is. In sommige landen bijvoorbeeld zijn antibiotica te koop zonder recept van een arts.

Hoe voorkom ik dat bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica?

Het juist slikken van antibiotica volgens het voorschrift van je arts is essentieel om ervoor te zorgen dat de medicatie werkt en om de ontwikkeling van resistentie te voorkomen.

Let daarom op de volgende punten om resistentie voorkomen:

• Slik de antibiotica op de tijden die op het recept staan.
• Vergeet niet om de volledige kuur af te maken, zelfs als je je beter begint te voelen.
• Gebruik geen oude restjes antibiotica, niet van uzelf en ook niet van anderen. Het is niet veilig om oude antibiotica te gebruiken, zelfs als ze voor een vergelijkbare aandoening zijn voorgeschreven. Uw arts zal u het juiste antibioticum voorschrijven op basis van uw huidige behoeften.
• Slik in het buitenland geen antibiotica die u kunt kopen zonder recept. Ga eerst naar een arts in het land waar u bent.

Voorbeeld van een ongevoelige bacterie

De MRSA-bacterie is een voorbeeld van een ongevoelige bacterie. Veel antibiotica helpen niet meer tegen deze MRSA-bacterie. Mensen die zijn behandeld in een ziekenhuis in het buitenland, nemen deze bacterie soms met zich mee naar Nederland. Bent u in het buitenland in een ziekenhuis behandeld en moet u binnen enkele maanden naar een ziekenhuis in Nederland? Dan krijgt u eerst een controle of u de MRSA-bacterie bij zich draagt.