Huidkanker

Wat is huidkanker?

Huidkanker ontstaat wanneer gewone huidcellen ontaarden in kwaadaardige cellen, die ongeremd kunnen delen. Huidkanker wordt onderverdeeld in melanomen (kwaadaardige moedervlekken) en niet-melanomen. Van de niet-melanomen zijn het basaalcelcarcinoom en het plaveiselcelcarcinoom de belangrijkste vormen. Basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom ontstaan uit de cellen van de opperhuid. Samen vormen zij bijna 90 procent van alle gevallen van huidkanker. In de overige 10 procent is sprake van een melanoom dat ontstaat uit pigmentcellen.

Vroege herkenning van huidkanker

Onder invloed van ultraviolet (uv) licht van de zon of zonnebank kunnen verdachte plekken op de huid ontstaan of veranderen. Het is van belang dat elke plek op de huid die groeit of van uiterlijk verandert door een arts wordt beoordeeld. Bij ernstige vormen van huidkanker – zoals het melanoom – kan vroege herkenning en behandeling levensreddend zijn. Mensen met een licht huidtype lopen een verhoogd risico op huidkanker en dienen zich dan ook extra goed te beschermen tegen zonlicht.

Voorstadium: actinische keratose

Naast het aantal patiënten met huidkanker, neemt ook het aantal mensen met een voorstadium van huidkanker toe. Het voorstadium van plaveiselcelcarcinoom heet actinische keratose en is een zonlichtbeschadiging van de huid. Dit uit zich meestal als ruw aanvoelende, schilferende huidafwijkingen. De plekjes zijn vaak lichtrood tot roodbruin gekleurd met een grijzig oppervlak.

Voorbeelden van actinische keratosen:

Vooruitzichten

Huidkanker is in veel gevallen goed te behandelen. Voorstadia van huidkanker en basaalcelcarcinomen zijn in het algemeen niet gevaarlijk en geven geen uitzaaiingen. Bij plaveiselcelcarcinomen en melanomen zijn de vooruitzichten sterk afhankelijk van een aantal factoren, waaronder de grootte en dikte van de tumor. In het algemeen geldt daarbij dat hoe langer de huidafwijking bestaat des te meer kans op uitzaaiingen en hoe slechter dan ook de prognose. Het basaalcelcarcinoom is in Nederland de meest voorkomende vorm van huidkanker en – net als de vaak gesignaleerde actinische keratose – veelal goed te genezen. Zeker als u er op tijd bij bent.

Diagnose

De diagnose huidkanker of een voorstadium daarvan kan door een dermatoloog meestal op uiterlijke kenmerken met redelijke zekerheid worden gesteld. Zo nodig maken we ook gebruik van een dermatoscoop. Dit is een lens met led-verlichting die het bovenste deel van de huid sterk kan vergroten. Zo nodig kan een zeer klein huidgedeelte (een biopt) verwijderd worden voor microscopisch onderzoek. Aan de hand van het microscopisch onderzoek kan de diagnose met grotere zekerheid worden gesteld. Vaak hoeft geen biopt te worden afgenomen, maar kan de huidafwijking direct behandeld worden.

Moderne behandelmethoden

We bieden een groot palet aan behandelmethoden: van lokale crèmes en dermatochirurgie tot en met Mohs’ micrografische chirurgie. Ook hebben we een goed ontwikkelde en effectieve samenwerking met de plastisch chirurgen, oncologisch chirurgen en pathologen van Tergooi MC met aandachtsgebied dermatologie en met referentiecentra zoals het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis te Amsterdam en het UMC Utrecht.

Na de behandeling

Overmatige blootstelling aan zonlicht en vooral zonverbranding moet u vermijden. Het is belangrijk om uw huid goed in de gaten te houden. Afhankelijk van de specifieke aandoening kunnen controles bij de dermatoloog worden afgesproken. Als nieuwe huidafwijkingen ontstaan die niet genezen of wanneer bestaande moedervlekken veranderen en/of klachten geven, is het verstandig om de huisarts of dermatoloog te raadplegen.

Preventie en tips

Wat kunt u zelf doen om te voorkomen dat u huidkanker krijgt? Het is van groot belang overmatige zonblootstelling te vermijden. En het is belangrijk dat kinderen niet verbranden in de zon. Dermatoloog dr. Rutger van der Waal geeft in deze video tips voor om verstandig omgaan met de zon en het checken van je huid.

• Geniet van de zon, maar voorkom te veel blootstelling aan zon en verbranding.
• Laat uw huid voorzichtig wennen aan de zon.
• Ga tussen 11:00 en 15:00 uur niet onbeschermd in de zon; zoek dan liever de schaduw op.
• Bescherm uw huid: denk aan beschermende kleding, pet/hoed en zonnebril.
• Smeer de onbedekte huid royaal in met anti-zonnebrandmiddel.
• Gebruik anti-zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor (SPF > 15).
• Herhaal het insmeren elke twee uur.
• Smeer nog vaker bij sterke transpiratie of na het zwemmen.
• Vermijd de zon als de huid vreemd reageert met bijvoorbeeld uitslag, jeuk of snelle verbranding.
• Raadpleeg zo nodig een arts.